Kraamkamers voor riviervissen in de uiterwaardwateren in de Nederrijn en Lek

In een ecologisch gezond riviersysteem vervullen uiterwaardwateren een belangrijke functie als kraamkamer voor riviervissen. Het ontbreken van dit soort wateren is waarschijnlijk een belangrijke oorzaak van het feit dat de Rijntakken in de huidige situatie voor het kwaliteitselement vis nog niet voldoen aan de door de Kaderrichtlijn Water gestelde normen. Vanuit de opgave om de grote rivieren in de Goede Ecologische Toestand te brengen heeft Rijkswaterstaat Oost-Nederland (RWS ON) daarom in de afgelopen planperioden op een groot aantal locaties in de uiterwaarden van de Rijntakken nevengeulen, strangen en geïsoleerde wateren aangelegd.
Om de effectiviteit van de genomen maatregelen te evalueren heeft RWS ON in de periode 2017-2020 een grootschalig onderzoek laten uitvoeren naar de visstand in deze wateren (KRW projecten). De focus lag daarbij op de betekenis van de verschillende wateren en habitattypen voor de (juveniele) visgemeenschap.
In onderhavig onderzoek zijn de resultaten uitgewerkt voor de Nederrijn en Lek. De basis daarbij vormt de vergelijking van soortensamenstelling en abundantie in de verschillende uiterwaardwateren ten opzichte van referentiesituaties in de hoofdstroom van de rivier. Een diepgaande analyse van de resultaten voor de Rijn, de Waal en de IJssel is/wordt uitgevoerd door Stoffers et al. (2021; in prep.). In dit onderzoek zijn de data gebruikt van 6 hoofdlocaties in het gestuwde deel van de Nederrijn en Lek en 7 hoofdlocaties in de Getijdenlek. Daarbij zijn de habitattypen geïsoleerd water, getijdengeul, kwelgeul, oevergeul, nevengeul en strang bemonsterd. Het betreft gegevens van 328 trajecten (126.407 m2) uitgevoerd met behulp van zegen en elektrovisserij in de maand juli van de jaren 2017, 2019 en 2020. In de analyses zijn alleen de gegevens gebruikt van juveniele (0+) vis. Voor Europese aal en enkele klein blijvende soorten zijn ook de gegevens van oudere exemplaren meegenomen. Een diepgaande analyse van relaties met de verzamelde abiotische factoren valt buiten de scope van deze opdracht.

Datum rapport
25 november 2021
Auteurs
Dorenbosch, M., Hop, J., Kessel, N. van, Ven, M. van de
Uitgever
ATKB voor natuur en leefomgeving. In opdracht van Rijkswaterstaat Oost Nederland. Dit onderzoek is mede gefinancierd door het Interreg project de Groen Blauwe Rijnalliantie.
Documentnummer
Kenmerk 20190054/rap03