Vergroten winbare zandvoorraad Noordzee : impact van oplossingsrichtingen Rijkswaterstaat Zee & Delta

Zandwinning op de Noordzee vindt plaats tussen de doorgaande NAP -20 m dieptelijn en de 12-mijlsgrens, in de zogeheten reserveringszone voor zandwinning. Het gewonnen zand wordt gebruikt voor zandsuppleties op de kust, als onderdeel van het kustbeheer door Rijkswaterstaat, en voor commerciële doeleinden (voornamelijk ophoogzand).
De zandvoorraad in de reserveringszone is in theorie voldoende groot voor de huidige en verwachte zandvraag tot 2100 (Vermaas & Bakx, 2023). Maar veel van de zandvoorraad kan niet worden gewonnen worden als gevolg van ruimtelijke uitsluitingen door andere functies op de Noordzee, zoals windparken en kabels- en leidingen, de mogelijke aanwezigheid van Ontplofbare Oorlogsresten (OO’s), scheepswrakken en potentiële archeologische waarden of geologische beperkingen, zoals de aanwezigheid van klei- of veenlagen boven het zand. Nieuwe ruimtelijke claims in de reserveringszone verkleinen de winbare zandvoorraad voor de langere termijn. Dat betekent dat lokaal en regionaal binnen het tijdsbestek tot 2100 knelpunten ontstaan voor de beschikbaarheid van zand. Bij Deltares is het project “Oplossingsrichtingen t.b.v. zandvoorraad” uitgevoerd, waarin Deltares de omvang van de knelpunten kwantificeert en het extra zandaanbod als gevolg van een aantal oplossingsrichtingen heeft bepaald (Vermaas & Bakx, 2023). De oplossingsrichtingen om de winbare zandvoorraad te vergroten voor zandsuppleties en commerciële toepassing zijn:
1. Dieper winnen;
2. Opruimen van/omgaan met ontplofbare oorlogsresten;
3. Verder weg winnen (buiten de reserveringszone);
4. Winnen in scheepvaartroutes;
5. Winnen binnen windgebieden (na ontmanteling).
De vijf oplossingsrichtingen verschillen in hun toepassingsbereik, in de impact op activiteiten in en functies van de Noordzee en in kosten. In aanvulling op de studie van Deltares (Vermaas & Bakx, 2023) wordt daarom in het voorliggende rapport deze oplossingsrichtingen onderling vergeleken op kosten en impact op ander gebruik.