Macrozoöbenthos onderzoek zoete rijkswateren, thema: biotoop stenen : primaire rapportage MWTL 1992-2006

In dit rapport worden de resultaten van het meetnet macrozoöbenthos voor rijkswateren voor het biotoop stenen gepresenteerd. De rapportage beslaat alle bemonsteringen in de periode 1992-2006. Deze bemonsteringen zijn nog niet eerder in een rapportage beschreven en vastgelegd.

In de periode 1992-2006 zijn in totaal 101 lokaties bemonsterd, verdeeld over 28 watersystemen. De metingen zijn uitgevoerd in een roulerend meetnet; de meeste lokaties zijn vier maal bezocht in de onderzoeksperiode. Alle gegevens zijn gecontroleerd en voorbewerkt voor een eerste analyse. Van alle monsters zijn een aantal basis-indicatoren berekend, zoals de soortenrijkdom en abundantie, voorkomen van exoten en scores op de KRW-maatlat.

Uit de data bleek dat de levengemeenschap voor een groot deel uit Kreeftachtigen (Crusacea) en Insecten (Insecta) bestaat. Corophiida is de meest voorkomende familie. Op soortniveau zijn Chelicorophium curvispinum en Dressena polymorpha het meest aangetroffen. Vergelijking van levensgemeenschappen van hoofdwatersystemen laat zien dat brakke wateren (Oude maas en het Noordzeekanaal) zich sterk onderscheiden van zoete wateren.

Trends in de tijd laten een toename van exoten zien, die vooral in riviersystemen steeds dominanter worden binnen de levensgemeenschappen. Dit wordt onderstreept door het feit dat 4 van de 5 meest abundante soorten exoten zijn. De Maas valt op met een laag aantal exotentaxa en exemplaren. De rijkdom aan inheemse taxa is het grootst in Maas en Randmeren. De Benedenrivieren en Kanalen bevatten relatief weinig inheemse taxa.

KRW-scores van bemonsteringen op steen laten een vrij negatief beeld zien. Het merendeel van de EKR is Slecht tot Matig. Hierbij moet wel worden aangetekend dat deze tot stand zijn gekomen op basis van alleen het biotoop stenen. De EKR scores van M- en R-typen verschillen behoorlijk. Het lijkt er echter ook op dat de KRW-systematiek, 'hogere' waardering van kenmerkende soorten in M-typen, mede bepalend is voor de hogere EKRscores.

In totaal zijn er 13 bijzondere soorten waargenomen. Waarvan enkele uniek zijn voor de voor bepaalde hoofdwatersystemen (zoals Viviparus en Speaerium rivicola in de Maas). Andere komen wijdverspreid voor en zijn algemeen (zoals Ecnomus tenellus) of zijn juist erg locatiespecifiek (Pisidium supinum).