Impact regionale overstromingen op hoofdwegennet
Vanuit het Delta Programma Ruimtelijke Adaptatie wil Rijkswaterstaat inzicht krijgen in de klimaatbestendigheid van het hoofdwegennet. Daarvoor is in 2019 een stresstest uitgevoerd door Deltares waarin voor de 4 bedreigingen overstromen, wateroverlast, droogte en hitte de gevoeligheid van het hoofdwegennet is vastgesteld. Voor wateroverlast, droogte en hitte zijn ook de gevolgen van de bedreiging bepaald in termen van herstelkosten (fysieke schade) en stremmingskosten (voertuigverliesuren). In 2019 was het nog niet mogelijk om voor overstromen de gevolgen in beeld te brengen.
In deze studie is een aangepaste methode ontwikkeld om gevolgen van regionale overstromingen op het HWN in te schatten. In de methode wordt onderscheid gemaakt tussen berekeningen van herstelkosten (fysieke schade) en stremmingskosten, in termen van voertuigverliesuren. De methode is toegepast op alle regionale simulaties die beschikbaar zijn in de landelijke database overstromingsscenario’s en LIWO. Verder zijn ook simulaties van overstromingen in buitendijkse gebieden langs het hoofdwatersysteem in detail bekeken.
Berekende kosten aan het hoofdwegennet veroorzaakt door regionale overstromingen liggen voor zowel de herstel- als stremmingskosten gemiddeld in de orde van enkele miljoenen tot maximaal enkele tientallen miljoenen euro’s per gebeurtenis. Overstromingen als gevolg van doorbraken van regionale keringen zijn erg zeldzaam. De meeste keringen liggen in de lagere delen van Nederland. De grootste herstelkosten zijn te verwachten bij overstromingen van de Haarlemmermeerpolder, in gebieden langs de Mark in N-Brabant en langs de boezem van Groningen. De grootste stremmingskosten zijn te verwachten bij overstromingen in Zuid- en Noord-Holland en Limburg.
Sommige wegsegmenten in Nederland hebben kans te worden geraakt door meerdere overstromingen (vanuit verschillende doorbraken). Deze hebben een relatief lage schade per overstroming, maar opgeteld een relatief hoge schade.
Tenslotte, het is van belang om de resultaten van dit onderzoek te toetsen bij weg- en waterbeheerders. Het is te adviseren om dit voor (in voorbereiding op) de regionale risicodialogen te doen, zodat twijfel tijdens de risicodialoog over de simulaties of schattingen wordt voorkomen, omdat anders de risicodialoog wordt verstoord. Indien er uit dit onderzoek wegsegmenten naar voren komen die mogelijk interessant zijn om verder klimaatbestendig en waterrobuust te maken, adviseren we om meer in detail samen met de water- en wegbeheerder naar de overstromingssimulatie te kijken en zo nodig deze aan te passen (met meer detail en op basis van hydro-dynamische 1d-2d berekeningen).