Morfologische ontwikkeling van nevengeulen : building with nature - verkennend onderzoek naar de morfologische ontwikkeling van nevengeulen

In de afgelopen decennia is in Nederland een groot aantal nevengeulen langs de grote rivieren aangelegd. De belangrijkste doelen zijn hoogwaterbescherming door waterstandsdaling en natuurontwikkeling. De eerste geulen dateren van de vroege jaren negentig, de meest recente zijn pas enkele jaren geleden opgeleverd. Ook in de nabije en verdere toekomst zullen nieuwe nevengeulen aangelegd worden.
Het voorliggende onderzoek bestudeert welke processen er achter de waargenomen ontwikkeling van de patronen schuilgaat. Deze analyse geeft inzicht in hoe duurzaam geulontwerp eruitziet en hoe geulen het beste aangelegd worden, zodat ze blijven voldoen aan de gewenste doelen en het beheer efficiënter gemaakt kan worden. Deze studie mondt daarom uit in een set aandachtspunten waar bij het ontwerp van nieuwe geulen rekening gehouden kan worden.

In dit verslag wordt de morfologie van de nevengeulen eerst op macroniveau zo goed mogelijk gekwantificeerd en aan de hydraulische historie van de rivieren gerelateerd. Hiertoe is een bodemhoogte- en volume-analyse uitgevoerd op basis van beschikbaar gestelde bodemhoogten. Vervolgens is de hydrograaf van het dichtstbijzijnde meetstation naast de resultaten gezet teneinde een relatie te vinden. De morfologische ontwikkelingen binnen de nevengeulen zelf (mesoniveau), die het gevolg zijn van de lokale processen, zijn geanalyseerd op basis van veldbezoeken, de luchtfoto’s en de eerdergenoemde bodemverschilkaarten.