Zilverzand in Nederland : geologische voorkomens, producteisen en toetsingsprotocol

Zilverzand is een oppervlaktedelfstof die wordt gebruikt in de glasindustrie, de chemie, de keramische industrie en in ijzergieterijen. Gewonnen "ruwe zanden" worden middels opwerking geschikt gemaakt voor de diverse toepassingen van zilverzand. Hoewel de bekende, winbare hoeveelheid zilverzand in Zuid-Limburg groot genoeg is om nog jaren te kunnen winnen, moet de in Nederland winbare voorraad zilverzand als eindig worden beschouwd. Vanuit dat besef zijn binnen deze studie twee zaken onderzocht: 1) Geologische voorkomens van zanden in Nederland waaruit zilverzand gewonnen zou kunnen worden afgezien van de reeds bekende hoogwaardige zilverzandvoorkomens in Zuid-Limburg; 2) De mogelijkheid van een standaard toetsingsprotocol om ruwe zanden op uniforme wijze te beoordelen op hun geschiktheid voor de productie van zilverzand. In dit rapport wordt een nieuwe toetsingsprotocol gepresenteerd en geverifieerd door middel van een ringonderzoek. Het protocol blijkt een waardevol hulpmiddel bij voorraadkwalificatie van ruwe zanden. Aanbevolen wordt om het toetsingsprotocol als standaardmethode te gaan gebruiken en indien er draagvlak voor is te standaardiseren, bijvoorbeeld als Nederlands Technische Afspraak. Op basis van een inventarisatie van bestaande bodemgegevens is vastgesteld dat er naast de reeds bekende hoogwaardige zilverzandvoorkomens in Zuid-Limburg lokaal nog in Noord-Limburg en Noord-Brabant zandvoorkomens aanwezig zijn die kunnen worden opgewerkt tot de relatief laagwaardige zilverzandtoepassingen gieterijzand en vlakglas. Het zand is dus minder hoogwaardig dan de huidige gewonnen zanden rond Heerlen.