Watervogels in Zoete Rijkswateren 1996/97 : Biologische Monitoring Zoete Rijkswateren

In de Zoete Rijkswatern wordt door het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (RIZA) een biologisch monitoringprogramma uitgevoerd. Dit programma richt zich op verschillende parameter-groepen zoals fytoplankton, vegetatie, macrofauna, vissen, vogels en ecotoxicologie. Het doel van de monitoring is het vastleggen van veranderingen, waardoor positieve of negatieve ontwikkelingen kunnen worden gesignaleerd: het geeft informatie over de ecologische toestand van deze wateren. Tevens kunnen de effecten van de ingrepen die momenteel op vele plaatsen in of langs de ZOete Rijkswateren plaatsvinden op de voet worden gevogld. Het maandelijks tellen van de watervogels, onder coordinatie van SOVON Vogelonderzoek Nederland in samenwerking met het RIZA, maakt deel uit van het monitoringprogramma. In het seizoen 1996/97 was sprake van een korte maar krachtige vorstperiode die duurde van 20 december tot 12 januari met minima tot 20 graden Celcius onder nul. Tijdens deze periode waren slechts geringe aantallen watervogels aanwezig in ons land. Over het algemeen was de winter zeer droog. Vooral in december en januari viel nauwelijks enige neerslag van betekenis. Per watersysteem worden in het kort de ontwikkelingen beschreven. De maxima zijn per deelsysteem weergegeven in tabellen. In deze tabellen zijn tevens de gemiddelde maxima uit de periode 1992-96 opgenomen. In bijlage 3 zijn de basisgegevens per deelsysteem terug te vinden. Van de karakteristieke watervogelsoorten uit de Zoete Rijkswateren wordt het aantalsverloop geschetst. De maximale aantallen en de seizoenssom per deelsysteem worden in een tabel gegeven naast de gemiddelden uit de periode 1992-96. In figuren worden seizoenspatroon, de verdeling over de wateren en de verspreiding in 1996/97 gegeven. In 1996/97 werden de grootste aantallen watervogels geteld in november en december. In januari waren ten gevolge van de vorst veel soorten in minimale aantallen aanwezig, terwijl daarentegen in februari en maart relatief veel vogels werden geteld. De talrijkste watervogelsoorten langs de Zoete Rijkswatern waren: Kolgans, Smient, Wilde Eend, Kuifeend, Toppereend, Meerkoet, Kievit en Kokmeeuw. Veel van deze soorten bereikten hogere maxima dan in het seizoen 1995/96. Opmerkelijk genoeg waren Grote Zaagbek en Nonnetje duidelijk minder algemeen dan in 1995/96. Beide soorten bereiken vaak in perioden met strenge vorst hun maxima in ons land.