Monitoring Rietoevers IJsselmeergebied

In 2018 werd een nieuw Peilbesluit vastgesteld voor het IJsselmeergebied, met als doel een flexibeler peilbeheer voor betere benutting van de zoetwatervoorraad, zonder afbreuk te doen aan de waterveiligheid of andere gebruiksfuncties. Een mogelijk effect van het nieuwe Peilbesluit betreft de kwaliteit en het areaal van rietoevers. Om dit effect vast te stellen, is een nulmeting uitgevoerd in 2018 en is vervolgens monitoring uitgevoerd in de periode 2019-2024.

Deze rapportage is de eindevaluatie van de rietmonitoring. Hierin zijn de resultaten beschreven van de gehele monitoringsperiode. Deze eindevaluatie beantwoordt de vraag: ‘Heeft het natuurlijkere peilverloop als gevolg van het Peilbesluit effect op het rietareaal en de kwaliteit van de rietoevers in het IJsselmeergebied?’.

Op basis van de uitgevoerde en in het rapport beschreven analyses komen we tot onze conclusies en beantwoording van de evaluatievraag:

1. Door het meetnet van rietoevers met jaarlijkse metingen van rietareaal en kwaliteitskenmerken, is een uitgebreid beeld verkregen van de toestand en ontwikkeling van rietoevers in het IJsselmeergebied.
2. Allerlei milieufactoren zijn van invloed op de ontwikkeling van rietareaal en –kwaliteit. Door de grote regionale variatie aan milieu-omstandigheden in oeverzones is de rol van peilgebonden milieucondities niet overal hetzelfde. De directe en indirecte invloed van het waterstandsverloop kan daardoor per locatie verschillen.
3. Vraat door watervogels is op de meeste locaties de belangrijkste factor op de overgang tussen rietvegetatie en open water.
4. Het waterstandsverloop heeft invloed op de verruiging en verlanding van rietgordels vanaf de landzijde. De belangrijkste component hiervan is het al of niet optreden van extreme waterstanden, die buiten de reikwijdte van het peilbesluit vallen.
5. Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat veranderingen in het peilverloop als gevolg van het nieuwe peilbesluit in het algemeen geleid hebben tot meetbare versterkte groei of achteruitgang van rietkragen. Op locaties met een zeer ondiepe vooroever wordt op langere termijn wel een positief effect verwacht van het vervroegd uitzakken van de waterstand in de zomer.
6. De algemene conclusie uit de rietmonitoring is dat het peilbesluit in de evaluatieperiode geen meetbaar negatief of positief effect heeft gehad op het areaal en de kwaliteit van rietoevers.