Correlatie tussen stormvloeden en afvoeren voor de benedenrivieren : mate van correlatie en geschatte invloed op de toetspeilen

In de bepaling van de Hydraulische Randvoorwaarden (HR) voor de benedenrivieren is tot op heden aangenomen dat stormvloeden te Hoek van Holland en Rijnafvoeren te Lobith ongecorreleerd zijn. Het ontbreken van zo’n correlatie is gebaseerd op onderzoek uit de 60’er jaren van de vorige eeuw [Brief Minister De Quay, 1967; Van der Made, 1969] Inmiddels zijn echter vragen gerezen, onder meer tijdens een workshop bij het KNMI van 27 juni 2012, of er toch geen sprake is van een correlatie tussen afvoeren en stormvloeden aan de Nederlandse kust. Oriënterend onderzoek door [Kew et al, 2011] suggereert namelijk dat tijdens hoge Rijnafvoeren er een duidelijk verhoogde kans op stormvloeden bestaat. In dat onderzoek worden modelmatig verkregen windgegevens boven de Noordzee (uit noordwestelijke richtingen) gekoppeld aan modelmatig verkregen neerslaggegevens boven het stroomgebied van de Rijn. In het onderzoek zijn derhalve geen ‘echte’ stormvloeden en afvoergegevens beschouwd: de conclusie dat stormvloeden en afvoeren positief gecorreleerd zijn, berust in dit onderzoek op de aanname dat een positieve correlatie tussen noordwestelijke wind boven de Noordzee en regen boven Duitsland, zoals berekend met een model, zich direct vertaalt in een correlatie tussen ‘werkelijke’ stormvloeden en afvoeren. Door de Waterdienst is aan HKV gevraagd om te onderzoeken of een (positieve) correlatie tussen stormvloeden en afvoeren ook kan worden aangetoond op grond van gemeten data van zeewaterstanden te Hoek van Holland en afvoeren te Lobith. Daarnaast is gevraagd om ook de (eventuele) correlatie te onderzoeken tussen deze zeewaterstanden en de afvoeren respectievelijk te Lith, Borgharen en Keulen. De beschikbare datasets beslaan ruim honderd jaar aan gegevens.